Termopile- po grecku Θερμοπύλες

    Skąd nazwa? Thermos oznacza gorący, a pylai to wrota. W tym miejscu wypływa źródło o temperaturze wody 40 °C. Termopile geograficznie to zwężenie równiny nadmorskiej-wąskie przejście / przesmyk/ między górami a morzem w pobliżu miasta Lamia między Zatoką Makalios a Górą Oiti. Stąd pojedziemy do Grecji Środkowej.

I takie ukształtowanie terenu zapisało się na kartach historii… Słynna Bitwa pod Termopilami w 480 p.n.e. między między koalicją Greków pod dowództwem Sparty a wojskami perskimi. Persowie odnieśli zwycięstwo, jednak zostało okupione one ogromnymi stratami w  ludziach. Sam Kserkses I stracił podczas ataku dwóch synów Abrokomesa i Hyperantesa. Takie pyrrusowe zwycięstwo.

W 1955 roku wzniesiono zespół pomnikowy Spartan w centrum posąg króla Sparty Leonidasa, później dodano po lewej stronie skromny pomnik siedmiuset poległych Tespijczyków. Po drugiej stronie szosy, na wzgórzu Kolonos, tam gdzie bronili się ostatni obrońcy przesmyku jest tablica z wyrytą inskrypcją

 

O cudzoziemcze, powiedz Lacedemończykom, że wierni ich prawom, tu spoczywamy

 

    Jak będziecie jechać na wakacje na Peleponez, czy do Aten zatrzymajcie się na chwilę na spotkanie z…historią….

Saloniki,Thessaloniki - jedno miasto, a tyle nazw...

 

    

    

    Saloniki zostały założone ok. 315 p.n.e. przez króla Macedończyków Kassandra i nazwane na cześć jego żony, Tessaloniki, córki  Filipa II i przyrodniej siostry Aleksandra Wielkiego. Miasto było miejscem urodzenia i początkowej działalności  Cyryla i Metodego w IX wieku. Od 1430 roku po krwawym oblężeniu ostatecznie zdobyte przez Turków, przez następnych pięć stuleci wchodziło w skład Imperium Osmańskiego.

    Idąc promenadą nad morzem, oprócz Pomnika Aleksandra Wielkiego,zobaczymy Białą Wieżę, uznawaną za symbol miasta. Kolor wieży jest inny, ale nazwano ją białą. Wybudowana przez osmańskiego sułtana Sulejmana Wspaniałego. Dawniej należała do fortyfikacji otaczających Saloniki.

Tutaj zetkniemy się z  taką architekturą jak Łuk Triumfalny Galeriusza przy ulicy Dimitriosa Gunarisa. Kim był Galeriusz? Był cesarzem rzymskim panującym w latach 293-311.Wsławił się zwycięską wojną z Persami w latach 297-299. Za jego panowania działalność intelektualna była uważana za podejrzaną. Zmarł prawdopodobnie na raka. Łuk, którego zachowały się resztki, postawiono między 298 a 299 r. n.e. dla uczczenia zwycięstwa tetrarchy Galeriusza nad sasanidzkimi Persami i zajęcia ich stolicy Ktezyfonu w 298.

    Mauzoleum Galeriusza –tam miał być pochowany-znane jest jako rotunda lub Kamara wykonane z czerwonego kamienia i bogato zdobione. Wybudowano ok. 340 roku, potem zostało zamienione na kościół Świętego Jerzego.

Najważniejszą światynią tego miasta jest Bazylika Świętego Dymitra /5-7 wiek/. Ten święty jest też patronem miasta, którego w podziemnych katakumbach zabytku więziono. Powstała powyżej pozostałości po agorze i rzymskim forum. Obecnie jest tutaj muzeum z trzema bocznymi kaplicami oraz katakumbami.

A na Placu Arystotelesa znajduje się pomnik  owego  filozofa, który siedzi i duma jak podążać drogą złotego środka. Tubylczy zwyczaj mówi, że dotknięcie palca u nogi filozofa-ten który bardziej błyszczy od pocierania turystów- da nam mądrość. Spróbowałam, potarłam palec u nogi filozofa- pożyjemy, zobaczymy…..

SKY WAY 2024

Toruń to miasto, w którym  macie okazję zobaczyć pokazy światła w różnych odsłonach...SKY WAY ...

  W sierpniu tego roku było kolorowo na Starym Rynku /dwa zdjęcia pośrodku/. Kwieciście, soczyście....Instalacja Overflowers. Artyści połączyli klasyczne techniki oświetleniowe z nowoczesnymi formami artystycznego wyrazu. Inspiracje czerpali ze współczesnej sztuki ulicznej, steampunku oraz science fiction, co nadało starówce futurystycznego wyglądu. A jakie przesłanie ona niesie? Instalacja skłania nas do refleksji nad rolą światła i sztuki oraz zrozumienia naszego miejsca w kosmosie.

    Instalacja Un-Reel Access/ na zdjęciu podświetlone drzwi/ symbolizuje nasze ambicje i marzenia, które jak te drzwi wydają się nam nieosiągalne. Jednak światło i odwinięty róg drzwi pokazują promyczek, który wpuszcza nadzieję,że nam się uda. Nie warto odwracać się od trudnej drogi, chociaż nie mamy klucza do drzwi- istnieją przecież inne, nieprzewidziane drogi do celu. Projekt zachęca nas do porzucenia ograniczeń i poszukiwania alternatywnych rozwiązań. Poszukujmy tego, co dla nas ważne i nie rezygnujmy z pięknych marzeń.

  W ulicy Ciasnej ponad głowami unosiły się zawieszone w czasie ptaki- to  Instalacja Eternal Nexus/ zdjęcie po lewej/, która wprowadza nas w świat zaginionych gatunków. Instalacja ma nam pokazać, jakie są skutki działalności ludzi na środowisko naturalne oraz zmian klimatycznych. Przedstawione ptaki są symbolem gatunków, które zniknęły z naszej planety pozostając jedynie wspomnieniem. Instalacja poprzez zadumę i refleksję ma skłonić nas do zastanowienia się na codziennymi decyzjami i ich wpływem na środowisko i klimat. Powstała we współpracy pomiędzy Kulturalnym hubem Bydgoskiego Przedmieścia w Toruniu a Galerią Plastycznej Twórczości Dziecka w Toruniu podczas zorganizowanych wspólnie warsztatów pt. Fanudy bez nudy.

   

Meteory.

    Meteory z greckiego oznaczają wzniesiony w górę, będący w powietrzu. Znajdują się w środkowej Grecji w okolicy miasta Kalambaka. Są to masywy skał z piaskowca i zlepienca. Osiągają wysokość do 540 m npm. Jak wjeżdża się do góry autokarem robi to wrażenie, zmienia się perspektywa i niesamowite jest to,że w skale wyłaniają się klasztory- monastyry. Na szczytach gór było ich 24- każdy na innej skale- początkowo materiały potrzebne do budowy i życia mnichów wciągano na linach-również odwiedzający mogli dostać się w taki sposób. Obecnie jest kilka czynnych i sposób dostania się tam też się zmienił- wchodzi się schodami.

    Legenda mówi,że święty Atanazy, założyciel Wielkiego Meteora /Megalo Meteoro/ - najstarszego monastyru wzniósł się na szczyt na skrzydłach orła. Pierwszy klasztor powstał w 1336 roku, w trakcie wojny Bizancjum z Serbią, więc było to świetne schronienie- wysoko i niedostępne. Ukrywał się tutaj Jan Paleolog następca tronu serbskiego. Za panowania osmańskiego sułtana Sulejmana Wspaniałego klasztory przeżywały swój okres świetności. Gromadziły ogromne skarby, czerpiąc zyski z posiadłości ziemskich w Tesalii, Wołoszczyźnie i Mołdawii. Zaczęły podupadać od 18 wieku głównie na skutek kłótni opatów i erozji nieumiejętnie budowanych i konserwowanych klasztorów. Obecnie jest sześć klasztorów, w których toczy się życie mnichów- dwa żeńskie i cztery męskie.

            1/ Ajos Nikolaos - Świętego Mikołaja Odpoczywającego

            2/ Ajos Stefanos-Świętego Stefana

            3/ Aijas Triados- Świętej Trójcy

            4/ Megalo Meteoro-Wielki Meteor, Przemienienia Pańskiego

            5/ Rusanu-Świętej Barbary

            6/ Arlaam-Warłama

    Obowiązuje odpowiedni strój w trakcie zwiedzania klasztorów- długie spodnie dla mężczyzn, spódnica zakrywająca kolana i zakryte ramiona dla kobiet.

    To urokliwe i docenione przez świat miejsce, wpisano je na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, było scenerią dla filmu przygód Jamesa Bonda pod tytułem Tylko dla twoich oczu.

 

 

Łącznik między Morzami Egejskim i Jońskim.

 

    Kanał Koryncki to pomysł na stworzenie cieśniny pomiędzy Morzem Egejskim a Morzem Jońskim. W starożytności jego inicjatorem był jeden z tyranów Koryntu-Periander. Nie udało mu się tego dokonać, zaś przyczynił się do stworzenia drogi zwanej Diolkos, która pozwalała na transport statków na platformach.  Kolejnym projektodawcą był Neron. Pracę wykonywali niewolnicy, jednak po jego śmierci prace nad nim zostały przerwane, przede wszystkim ze względu na koszty.

     Plany budowy kanału  udało się urzeczywistnić dopiero w XIX wieku za sprawą odpowiedzialnego za budowę Kanału Sueskiego- Ferdinanda de Lessepsa. Najpierw prace zlecono Węgrom, jednak w 1889 przerwali oni budowę i   przejęli  to Grecy w 1890 roku, doprowadzając projekt do końca. Kanał Koryncki został oddany do użytku w 1894 roku, a pierwszym przepływającym przez niego statkiem był Notce Dame du Salut.

    Płyniecie przez godzinę z portu Istimias około 6,3 kilometra.  Dla miłośników sportów ekstremalnych są skoki na bungee-głębokość od lustra wody do dna to 8,3 metra, ale wysokość od lustra wody do góry to 78 metrów. Carpe diem...

                       Fot. Ewa Mórawska

Romantycznie w pierwszej stolicy Grecji Nafplio.

   

     Miasto w Grecji Zachodniej na Peleponezie. Za założyciela miasta uważany jest mityczny syn Posejdona- Nauplios, argejski żeglarz i astronom, król Eubei. Za śmierć niesłusznie skazanego syna Palamedesa zemścił się zwabiając powracające spod Troi okręty Achajów na skałę wyspy, które się o nie rozbiły. Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z XII wieku p.n.e. Do naszych czasów dotrwały starożytne ruiny widoczne na niewielkim stanowisku archeologicznym w mieście.

    Po odzyskaniu przez Grecję niepodległości Nauplion został pierwszą stolicą nowożytnego państwa greckiego.

    Miasto, w którym spacerując uliczkami zobaczymy zwisające kaskady kwiatów, które też są schronieniem przed upałem. Miasto, jak powiedziała Greczynka  niezwykle romantyczne. Spacerując uliczkami udzieliła się mi też ta aura romantyzmu wśród przepięknych bungewilii....

Ateny , Grecja siga,siga…

 

Miasto, w którym zetkniemy się z kanonami piękna, sztuki to Ateny. Kolebka starożytności. Miasto olbrzymie, jednak nie jest mocno odczuwalny natłok ludzi w miejscach turystycznych. Akropol miejsce, które warto zobaczyć, jednakże polecam iść tam rano kiedy słońce jeszcze  dobrze nie zaczęło grzać. Wspinając się po schodach, na Akropol, warto założyć wygodne obuwie i nakrycie na głowę oraz zaopatrzyć się w butelkę wody.  U góry jest gorąco, chociaż widoki na miasto są urzekające. Mnie zachwycił  starożytny teatr, gdzie koncertował Elton John. Musiał być to spektakularny widok  efektów i świetnej akustyki… Cóż… Cieszę się, że mogłam zobaczyć ten piękny teatr w całej okazałości.                            

                                   

Ateny to też smaki Grecji- souvlaki- jedzenie podobne do kebaba z frytkami. Bardzo mi smakowało. Kawa Frappe i Freddo jest tu na porządku dziennym. Można zamówić z mlekiem i cukrem albo wybrać inną opcję, którą lubimy. Czas płynie tutaj siga, siga/ powoli/. Tutaj się żyje, a nie zarabia- usłyszałam od osób, które mieszkają w tym mieście.

                            Fot. Ewa Mórawska Widok z Akropolu.

Jak będziecie w Atenach to postarajcie się zobaczyć zmianę warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza na Palcu Syntagma oraz przed Pałacem Prezydenckim przy ulicy Irodou Atikou. Evzoni -po grecku piękne pasy- to jest reprezentacyjna formacja wojskowa przy grobie. Wybierani są najprzystojniejsi żołnierze wśród poborowych. W trakcie pełnienia honorowej straży stoją nieruchomo, a zmiana pozycji przysługuje co pół godziny. Ich tradycyjny strój  to plisowane krótkie spódniczki tzw fustanelle zaprasowane w czterysta fałd upamiętniających 400 lat niewoli tureckiej.Czerwone czapeczki z frędzlami noszą na wzór turecki. Na nogach mają założone białe getry z doczepionymi pomponami, które również zdobią caruchi, czerwone trzewiki. Ważnym elementem ubioru są szerokie pasy, które przypominają, że w górach ten pas symbol męskości, pełnił funkcję schowka na pieniądze, przypinano szablę , a nawet wtykano pistolet.Dawniej fustanelle z wszytymi blachami pełniły rolę pancerza, który nie krępował ruchów ciała i ważył on około 30 kg.

                            Fot Ewa Mórawska Zmiana Warty w Atenach.

                                      Fot Ewa Mórawska Zmiana Warty w Atenach.