wtorek, 24 września 2024

Synagoga Remuh w Krakowie.

 





    Na Kazimierz można spacerkiem przejść się od Sukiennic ulicą Starowiślną. Tam możecie zwiedzić drugą z kolei najstarszą na Kazimierzu Synagogę Remuh. Ufundował ją w 1553 roku Izrael Ben Józef, wnuk Mojżesza Auerbacha z Regensburga a ojciec Mojżesza Isserlesa/ Remuh/, który wtedy sprawował urząd głównego krakowskiego rabina. Tę Bożnicę w 16 wieku nazwano Nową, żeby odróżnić ją od istniejącej –Starej Synagogi. Bożnica Remuh była modlitewnią o charakterze prywatnym, wzniesiona na potrzeby rabina i jego rodziny, o czym świadczy jej niewielki rozmiar. Synagogę po jej zbudowaniu w 1557 roku zniszczył pożar i dzięki pozwoleniu króla Zygmunta Augusta udało się ją szybko odbudować. Krakowski architekt Stanisław Baranek zajął się odbudową, ale jej dzisiejszy kształt zawdzięcza gruntowej modernizacji w 19 wieku. Przebudowano sklepienie synagogi z drewnianego na murowany, półkoliste wschodnie i zachodnie okna, salę modlitw dla kobiet tzw babiniec oraz dostawiono przybudówkę przy ścianie północnej. Renowacji synagogi było jeszcze kilka, nawet w ostatnich latach.

Do Synagogi Remuh dojdziemy z ulicy Szerokiej dostrzegając najpierw płaskorzeźbioną bramę z hebrajskim napisem -Synagoga Nowa błogosławionej pamięci rabina Remuh. We wnętrzu synagogi zobaczycie  zawsze palącą się lampkę tzw. ner tamid-wieczne światło, pośrodku tradycyjna bima, już nie oryginalna, gdyż zniszczona została w trakcie II wojny światowej. Tutaj w tym czasie był składzik na impregnowane worki na zwłoki i sprzęt straży pożarnej. Dwuskrzydłowe drzwi bimy pochodzą z innej, podkrakowskiej synagogi z 18 wieku. Na jednej ze ścian umieszczono marmurową tablicę, na której umieszczono imiona zmarłych członków kongregacji. Wmontowano w niej światełka, które są podświetlane podczas modlitw za zmarłych.

Tora przechowywana jest w renesansowym aron hakodesz- szafie ołtarzowej.Po prawej stronie wmurowano tablicę upamiętniającą miejsce, gdzie zwykł się modlić słynny rabin Remuh/ Mojżesz Isserles/. Pod tablicą jest krzesło, na którym nie można usiąść. Jest ono zarezerwowane dla wielkiego Remuh, którego duch ma w tajemniczy sposób nawiedzać bożnicę podczas szabatowych modłów zajmując właśnie miejsce na tym krześle.

Wchodząc do Synagogi mogłam zobaczyć i usłyszeć, z  babińca, modlących się żydowskich mężczyzn, którzy później udali się na cmentarz do rabina Remuh. W świątyni na ścianie zachodniej nad arkadami łączącymi główną salę i babiniec przedstawiono Ścianę Płaczu, grób biblijnej Racheli oraz Arkę Noego.

Synagoga Remuh jest czynną bożnicą, w niej modlą się krakowscy i przyjezdni Żydzi. W 1969 roku wizytę w niej złożył ówczesny kardynał Karol Wojtyła.

Kim był rabin Mojżesz Isserles? Był on filozofem, talmudystą, rektorem krakowskiej jesziwy i według legend uchodził za cudotwórcę. Skrót tytułu rabbi Mosze Isserles  dała nazwę dzisiejszej synagogi-Remuh. Jego postać jest ważna w świecie judaizmu. Został pochowany przy synagodze na starym cmentarzu, jego grób jest miejscem pielgrzymek wierzących Żydów z całego świata.

Zwiedzać synagogę Remuh można oprócz soboty/ szabat/ i świąt żydowskich od 9-18.00. nie trzeba rezerwować wcześniej biletu. Mężczyźni muszą mieć nakrycie głowy-jarmułkę można wypożyczać na miejscu bez opłat. Będąc na Kazimierzu warto wstąpić do niej i na cmentarz Remuh.

Zamek Pieskowa Skała, Janosik, a wszystko w Ojcowskim Parku Narodowym.

 





    Jak zrobicie sobie wycieczkę do Krakowa- to ponad godzinę drogi z Krakowa możecie zwiedzić piękny zamek z historią filmową- tutaj aktorka Anna Dymna pląsała w ogrodzie w Pieskowej Skale. Film kultowy, który wszyscy oglądali, bo o Janosiku tutaj mowa.

Ogród w stylu francuskim, z geometrycznymi kształtami roślinności niczym Wersal, tylko w mniejszej skali.

Historia zamku, położonego w Dolinie Prądnika na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, znana jest od 1315 roku, kiedy w dokumencie wydanym przez Władysława Łokietka jest wzmianka o Peskenstein. Nazwa prawdopodobnie pochodzi od imienia pierwszego właściciela Piotra, w średniowieczu zdrobniale mówiono Peszek. Kazimierz III Wielki w XIV wieku wybudował w tym miejscu zamek, jako element obronny łańcucha Orlich Gniazd. Była tu część dolna i górna/ które obecnie nie istnieje na skale zwanej Dorotką/.

W latach 1377-1608 była to siedziba rodu Szafrańców, Piotr Szafraniec był wojewodą krakowskim. Niektórzy przedstawiciele rodu, później trudnili się zbójectwem i to był punkt wypadowy do napadów na kupców przejeżdżających przez Dolinę Prądnika, która była traktem Kraków-Śląsk. Skończyło się to źle dla Krzysztofa Szafrańca/ prawnuk pierwszego właściciela/, którego ścięto na Wawelu w 1484 roku.

Wiek piętnasty to renesansowa rezydencja. Ostatnim prywatnym właścicielem jest Serafin Chmurski, jednak z powodu zadłużenia w 1902 roku zamek trafia na licytację. Adolf Dygasiński zwraca się na łamach Kuriera Warszawskiego z prośbą o ratowanie zamku i tak powstaje Towarzystwo Akcyjne Pieskowa Skała, które za kwotę 60 tysięcy rubli wykupiło zamek. Czas drugiej wojny światowej to miejsce dla dzieci, głównie z kresów wschodnich –sierociniec.

Lista filmów, które były tutaj kręcone jest długa- Stawka większa niż życie, Pierścień i róża, Ogniem i mieczem, Pan Włodyjowski, Nie kłam kochanie.

Mnie to miejsce, odkąd je zobaczyłam dwadzieścia lat temu ciągle urzeka.

 

piątek, 13 września 2024

Loutraki oznacza kąpiel.


 


    Nazwa miasta Loutraki z greckiego słowa Λουτρό oznacza kąpiel, tutaj występują wody termalne. Znane były już w starożytności, kiedy to  spartańscy wojownicy po walkach przybywali tutaj, żeby się zrelaksować. Było to ulubione miejsce bogów Olimpu. Patronką Loutraki jest Artemida, która według podań pilnuje wszystkich kapiących się ludzi.Dlaczego w tym miejscu są wody zdrowotne? Erupcją wulkanu Sousaki, który jest 16 kilometrów od Loutraki, datowaną na 2,5 miliona lat temu i do dzisiaj są efekty aktywności powulkanicznej. Wulkan ten różni się od innych tym, że nie posiada krateru, za to ma dziesiątki sztolni i dwa wąwozy. W nich unosi się silny zapach siarki, zaś skały przybierają niesamowite formacje.

    Loutraki to też kurort wypoczynkowy. U podnóża Góry Gerania głównie wypoczywają w weekendy Ateńczycy, którzy upodobali to miejsce na relaks. Plaża kamienisto-żwirkowa ciągnie się na długość 3,5 kilometra. Zaczyna się u wrót Kanału Korynckiego, a jej koniec jest w Parku Miejskim z przepięknymi oleandrami.

    Ze względu na orientację plaży na zachód są tutaj jedyne w swoim rodzaju zachody słońca. I tak możecie podziwiać z jednej strony Wybrzeże Koryntu, a z drugiej przylądek z latarnią morską.Jak lubicie film i kino- to jest tutaj kino letnie. W takiej scenerii oglądać świat iluzji...

    Oprócz wypoczynku i cudownych zachodów słońca, można zwiedzić Klasztor Świętego Patapiasza, gdzie spoczywają relikwie świętego. Obok klasztoru w jaskini odnaleziono  też drewniany krzyż, bizantyjskie monety i czaszkę świętej Hypomone- matki ostatniego cesarza bizantyjskiego. Został on zbudowany w 1952 roku na wzorzec starożytnej pustelni, której początek sięga XIII wieku.


  



środa, 4 września 2024

Gdzie zawędrował Juliusz Słowacki w Grecji? Mykeny i Grób Agamemnona.

 




W pobliżu Myken na wzgórzu Panagitsa zbudowany został w epoce mykeńskiej ok. 1250 p.n.e. Grób Agamemnona. Ten gigantyczny grobowiec / tolos/ został wpisany w 1999 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mykeny były siedzibą jednego z  wodzów greckich, Agamemnona-zdobywcy Troi. Miał posiadać ogromne skarby, które zostały po jego śmierci ukryte.

Nie wiadomo kto rzeczywiście został tam pochowany. W czasach antycznych splądrowany, potem przez jakiś czas używany przez pasterzy. Ich ogniska osmaliły wnętrze grobowca i w 1878 roku grecki archeolog Panagiotis Stamatakis odsłonił dromos/korytarz/ i oczyścił komnatę.

Do grobowca prowadzi droga od wschodu niezadaszonym korytarzem o długości 36 metrów i szerokości 6 metrów. Ściany grobowca to gładko ciosane, podobnej wielkości, kamienne bloki, ułożone. Fasada grobowca wykonana jest  również z gładko ciosanych kamiennych bloków na wysokość 10,5 metra. Wejście do grobowca to 5,4 metra wysokości i 2,7 metra szerokości. Po obydwu stronach wejścia znajdowały się ozdobne półkolumny z zielonkawego marmuru, których fragmenty można oglądać w British Museum w Londynie i w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Atenach.

Główna komnata w grobowcu została wzniesiona na planie koła o średnicy 14,6 metra. Wnętrza zdobiły dekoracje z brązu.W komnacie głównej, po północnej stronie, znajduje się przejście do wykutego w skale niewielkiego pomieszczenia/ ossuarium/ o formie sześcianu – bok 6 metrów. Prawdopodobnie było to miejsce wcześniejszych pochówków.

Po pogrzebie cały tolos zasypano wraz z dromosem tworząc kurhan, ściany zewnętrzne chroniła warstwa gliny, która zapewniała izolację od wilgoci i wody.

Dla Juliusza Słowackiego był on inspiracją do napisania wiersza Grób Agamemnona, kiedy go odwiedził w 1836 roku. Ta budowla działała i przyciągała artystów i pisarzy….