Muzeum Twierdzy Toruń

                                            Fot. Aldona Murawska

                                            Fot. Ewa Mórawska

Muzeum Twierdzy Toruń Koszary Bramy Chełmińskiej to Oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu. Mieści się przy ulicy Wały gen. Sikorskiego 23 w Toruniu /5 minut od Dworca Autobusowego PKS w Toruniu/ wzniesiony w miejscu częściowo zniwelowanego bastionu IV. W jego skład wchodziły dwa obiekty, koszary i laboratorium amunicyjne. Założony na planie rozwartej podkowy, bomboodporny blok koszarowy o łącznej długości 113 m składał się z trzech skrzydeł. Wnętrze tworzyło 16 komór, podzielonych na 26 pomieszczeń-2 pomieszczenia dla komendanta i oficerów, 8 sal mieszkalnych, mieszczących po około 20 żołnierzy, łaźnia, kuchnia z trzema kotłami, pomieszczenia magazynowe, latryny ze znajdującymi się pod nimi garażami na beczkowozy gromadzące ekskrementy. Sala I  wprowadza nas do historii Twierdzy Toruń. Sala II to nowożytny okres funkcjonowania Twierdzy XVI-XVIII w. Budowa Twierdzy Bastionowej. Sala III –Odlewnia i Twierdza Toruń w latach 1703-1793. Sala IV to okres napoleoński 1806-1815. Sala V i sala VI prezentuje pierwszy etap rozbudowy Twierdzy Toruń 1813-1871. Sala VII Twierdza pierścieniowa 1871-1918. Sala VIII Martyrologia ludności Torunia i okolic 1939-1945. Sala IX Forty główne Twierdzy Toruń. Sala X Forty pośrednie Twierdzy Toruń. Sala XI Fortyfikacje pancerne Twierdzy Toruń. Salon XII Garnizon Toruń 1920-1939. Sala XIII Poligon wojskowy. Sala XIV Obóz jeniecki Stalag XXA.W długim korytarzu łączącym wszystkie sale wystawa planów i map  pozyskanych z Berlina-Dahlem. Obecnie można zwiedzać, oczywiście z zachowaniem reżimu sanitarnego.